Tarım dahil sanayinin herhangi bir alanında uygulanabilen yeni buluşlara verilen belge, patentin kısa tanımıdır. Sanayide uygulanabilir her çeşit yeni buluş patent korumasının kapsamına girmektedir.
Faydalı Model
Yeni buluşları korumak için verilen bir başka belge türü de Faydalı Model Belgesidir. Faydalı Model Belgesi ile Patent arasında, inceleme ve değerlendirme şekli bakımından fark vardır. Faydalı Model Belgesi verilerek sağlanan koruma, patente kıyasla daha kısa sürelidir. Buluşa Patent ya da Faydalı Model Belgesi verilmesi ile ilgili tercihi buluş sahibi yapmaktadır. Fakat bazı buluşlar usul içeriyorsa alınamazlar. Bir faydalı Model başvurusu Patente , bir patent başvurusu da Faydalı Modele dönüştürülebilir.
Patentin Unsurları
Yenilik
Dünyanın hiçbir yerinde piyasaya çıkmamış olması gerekmektedir. Bunun için başvurudan sonra patent araştırması yapılmaktadır.
Sanayiye Uygulanabilirlik
Sanayinin herhangi bir dalında kullanılabilir olmalıdır
Teknolojinin sınırını aşması (Faydalı Modelde bu unsur aranmaktadır.) Var olan teknolojinin üstünde bir buluş olmalıdır. Buluş Niteliğinde Olmadığı İçin Patent Alınamayacaklar
Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları,
Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları,
Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar,
Bitki ve hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri,
Patent Verilerek Korunamayacak Buluşlar
Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar
Bitki ve hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.
Patent Faydalı Model Çeşitleri
İncelemeli Patent
Üçüncü kişilerin yayınlanan başvuru ve araştırma raporu ile ilgili olarak bildirecekleri görüşler başvuru sahibine bildirilir. Belirlenen süre dolduktan sonra, üçüncü kişilerin görüşleri dikkate alınmadan, İncelemesiz Patent yedi yıl için verilir.Bu sistemde, patent verilebilirlik şartları açısından esas inceleme yapılmaz.
İncelemesiz Patent
Araştırma Raporunun yayınlanmasından sonra, üçüncü kişiler, patent verilebilirlik şartları açısından itiraz edebilir. Başvuru sahibinin incelenerek patent verilmesini tercih etmesinden veya bir üçüncü kişinin inceleme yapılmasını talep etmesinden sonra, esas inceleme yapılır. İnceleme Raporunun olumlu olması veya olumsuzlukların giderilmesi halinde İncelemeli Patent yirmi yıl için verilir. İncelemesiz patentler koruma süresinin sonuna kadar incelemeli patente dönüşebilirler.
Patent Faydalı Model Tescili Aşaması
Başvurudan sonra yaklaşık 2 ay içerinde başvuruya ilişkin kod numarası verilecek başvurunun yurt dışındaki herhangi bir araştırma kuruluşunda araştırılmasının yapılması istenecektir. Patent araştırması talebinin başvurudan 15 ay içerisinde yapılması ve talepten sonrada 3 ay içerisinde araştırmaya ilişkin ücretlerin yatırılması ve gerekli evrakların hazırlanarak Türk Patent Enstitüsüne gönderilmesi gerekmektedir.
Araştırma Raporu Araştırma Raporu, bir patent başvurusu konusu buluşun yeniliği, sanayide uygulanabilirliği ve tekniğin bilinen durumunun aşılıp aşılmadığı konusunda inceleme yapılmasını sağlayacak referans patentler ve diğer açıklanmış bilgilerin saptandığı ve uzman görüşünün yer aldığı yetkili araştırma kuruluşları tarafından düzenlenen bir rapordur.
Araştırma raporunun gelmesiyle rapor incelenecek ve dünyadaki bu konularda alınmış tüm patentler görülecektir. Patentin incelemeli patent olması istenmesi durumunda inceleme talebinde bulunulmalıdır.
İnceleme Raporu
Bir patent başvurusu konusu buluşun yeniliği, sanayide uygulanabilirliği ve tekniğin bilinen durumunun aşılıp aşılmadığı konusunda uzman kararının yer aldığı yetkili inceleme kuruluşu tarafından düzenlenen bir rapordur.
Gelen inceleme raporu değerlendirilerek benzer tesciller varsa istemlerde değişiklik yapılabilmektedir. Benzer bir başvuru bulunmaması halinde Patent Tescil Belgesi gönderilecektir.
Faydalı model Başvurudan yaklaşık 3 ay sonra başvuruya ilişkin kod numarası verildiğine ilişkin TPE’den resmi bir yazı gelmektedir.
Bu süreçte şekilsel incelemeye alınacak olan başvuru şekli kriterlere uygunsa yayın talebi istenir, uygun değilse Patent Enstitüsü tarafından 3 aylık şekli düzeltme için zaman tanınır. Düzeltmeden sonra başvuruya ilişkin erken yayın talebinde bulunulabilir. Talepte bulunulmazsa başvuru 18 ay sonra yayına çıkmaktadır, aksi durumda yaklaşık 2 ay sonraki bültende 3 aylık yayına çıkacaktır. İlanda itiraz gelmemesi halinde başvuru tescile bağlanacaktır. İtiraz gelmesi halinde ise çeşitli belge ve beyanlarla karşı cevap yazılacağı gibi, itirazın dikkate alınmaması talebinde de bulunulabilir. Başvuruya yapılan itiraz hiçbir koşulda başvurunun iptaliyle sonuçlanmamaktadır.
İlan süresinden sonra Türk Patent Enstitüsü tarafından belge düzenleme harcı istenecek olup, harcın ödenmesinden 4 ay sonra Faydalı Model Tescil Belgesi gönderilmektedir. Bir Faydalı Model Belgesinin gönderilmesi başvurudan itibaren 20 ila 30 ayı bulmaktadır.
Koruma Süresi
İncelemeli Patent
Koruma süresi 20 yıldır. Yıllık harcı yatırılmadığı takdirde koruma süresi sona erer.
İncelemesiz Patent
Koruma süresi 7 yıldır. Yıllık harcı yatırılmadığı takdirde koruma süresi sona erer.
Faydalı Model
Koruma süresi 10 yıldır. Yıllık harcı yatırılmadığı takdirde koruma süresi sona erer.
Tarifnamede Bulunan Bölümler
Buluşun başlığı: Buluşun kısa olarak tanıtacak bir başlıktır.
Buluşun ilgili olduğu teknik alan: Kısaca ilgili teknik alan belirtilmektedir. Örnek: ‘Bu buluş,…………………………………………….ile ilgilidir.
Önceki teknik: Buluş konusu ile aynı teknik alandaki daha önceki çalışmalar hakkında, karşılaştırma yapabilmek bakımından, bilgi verilmektedir. Gerek yapılan araştırmada elde edilen bilgiler ve gerekse bilinen teknikler bu bölümde açıklanmaktadır.Bu açıklama sırasında önceki teknikteki uygulamaların dezavantajları varsa bunlar özellikle belirtilmektedir.
Buluş konusunun ana amacı ve varsa tali amaçları tek tek yazılmaktadır. Buluş konusunun açıklanması sırasında resim veya şema veya formül veya çizelge veya bir başka sunuş gerektiriyorsa bunlar tek tek kısaca açıklanacaktır.
Esas açıklama Buluş konusu buluşun amaçları doğrultusunda, başlangıçtan amaçlara ulaşıncaya kadar gerçekleştirilen işlemler ayrıntılı olarak açıklanacaktır.
Resim vb. gerekli ise, bunlar(210X297 mm) boyutlarında kağıt üzerinde gösterilecektir. Resim vb.lerin üzerinde açıklama numaralarının dışında yazı bulunmayacaktır.
İstemler, tarifnamede açıklanan söz konusu buluşun patent ile korunması istenen yeni unsurlarının yazıldığı bölümdür. Buluş ile tekniğe kazandırılan yenilikler burada tek tek yazılacaktır. İstemler korumanın sınırlarını belirleyeceği için çok önemlidir. İstemlerde yazılanlar, önceki teknikte bilinen uygulamaları kapsamayacaktır.
Patent / Faydalı Model Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
• Başvuru dilekçesi,
• Buluşun açıklayan tarifname
• Patent ile korunması istenilen buluşun unsurlarını kapsayan istemler
• Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler
• Buluşu 50 ile 100 kelime arasında anlatan özet
• Vekaletname
Yıllık Harçlar
Tescil işlemleri devam etmekte olan ve tescilli Patent veya Faydalı Modellerin korumalarının devam etmesi için , koruma süreleri boyunca her yıl vadesinde Türk Patent Enstitüsü‘ne yıllık harcının ödenmesi gerekir. Vade tarihi, başvuru tarihine tekabül eden ay ve gündür. Yıllık ücretler vade tarihinde ödenmemesi halinde, gecikme cezasıyla birlikte , vadeyi takip eden altı ay içinde cezalı olarak ödenebilir. Bu tarihte de ödenmezse patent hakkı sona erer. Herhangi bir mücbir sebepten kaynaklı har yatırılmamışsa mücbir sebep talep edilebilir. Mücbir sebep ücreti yatırılarak Patent / Faydalı Model koruması devam eder.
Patentin Kullanılma Zorunluluğu
Patent Sahibi veya yetki verdiği kişi , patentle korunan buluşu kullanmak zorundadır. Kullanma zorunluluğu patentin verildiğine ilişkin ilanın bültende yayınlandığı tarihten itibaren 3 yıl içinde gerçekleşir.
Patent sahibi veya yetkili kıldığı kişi, Enstitü nezrinde buluşu kullanmakta olduğunu resmi bir belge ile kanıtlar.Resmi nitelikli patent kullanım belgesi,Yönetmenlikte belirlenen merci tarafından ve yönetmelikte belirlenen genel kıstaslara ve kurallara göre düzenlenir.
Kullanım belgesi, buluşun kullanıldığı sınai işletmedeki üretimin incelenmesi sonucunda verilir. Belge, patent konusu buluşun satışa sunulduğunu veya uygulandığını tayin eder. Belge,ilgili merci tarafından buna ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde düzenlenir.Belgede,patentle korunan buluşun fiilen kullanılmakta olduğu konusundaki bilgiler bulunur. Kullanım belgesi Patent Sicili‘ne kayıt edilir.
Hukuk